Vanuit onze zorgtalenten ontvangen we regelmatig vragen omtrent de wet- en regelgeving over ZZP’ers in de zorg. Hieronder vind je de meest gestelde vragen met antwoorden van dit moment.

1. Wanneer ben je als ZZP’er schijnzelfstandig?
Schijnzelfstandigheid treedt op als je werkt onder ‘gezag’ van een opdrachtgever. Dit betekent dat, wanneer jouw opdrachtgever teveel controle uitoefent over hoe je jouw werk uitvoert, dit wordt gezien als een verkapt dienstverband. De exacte grens voor schijnzelfstandigheid is echter moeilijk vast te stellen, omdat deze afhangt van interpretatie. Dit zorgt voor onzekerheid bij opdrachtgevers, vooral in de zorg. In het verleden werd geprobeerd mensen te stimuleren om in loondienst te werken, mede door de suggestie dat veel zzp’ers schijnzelfstandig zouden zijn. Bewijs hiervoor ontbreekt, en de rechter is uiteindelijk degene die beslist of er sprake is van een verkapt dienstverband. Toch heeft de handhaving en het idee van schijnzelfstandigheid een grote impact op de manier waarop zzp’ers en zorgorganisaties samenwerken.

2. Hoe veranderen deze nieuwe regels mijn dagelijkse praktijk?
Hoewel er geen nieuwe wetgeving is ingevoerd, zorgt de strengere handhaving van de Wet DBA (sinds 2016) voor onrust bij opdrachtgevers, waardoor het mogelijk moeilijker wordt om opdrachten te vinden. Deze wet, bedoeld om schijnzelfstandigheid te voorkomen, was al eerder ingevoerd, maar handhaving werd toen uitgesteld door onduidelijkheid. Nu echter, met de handhaving in zicht, weten veel zorgorganisaties en zelfstandigen niet goed hoe zij op een veilige manier kunnen samenwerken zonder risico op schijnzelfstandigheid. Ook adviseurs, juristen en fiscalisten kunnen geen sluitend advies geven. De handhaving zorgt daardoor voor onzekerheid en zelfs schaarste op de arbeidsmarkt, aangezien er grote vraag blijft naar zzp’ers in de zorg, ondanks de handhavingsdruk.

3. Hoe voldoe je aan de wettelijke eisen als ZZP’er in de zorg?
Als zelfstandige in de zorg moet je voldoen aan verschillende eisen. Dit gaat niet alleen om het voldoen aan de voorwaarden van de Belastingdienst, maar ook aan de eisen van zorgwetten zoals de Wkkgz en de Wtza. Het voeren van een professionele praktijk betekent dat je continu aan je vaardigheden en kennis werkt, belastingaangifte doet als ondernemer en voldoet aan de professionele standaard van je beroep. Opgeteld zorgen deze eisen ervoor dat je zelfstandig kunt opereren en gezagloos bent, wat belangrijk is voor zowel jou als je opdrachtgever.

4. Hoeveel risico loop je als ZZP’er?
Hoewel de term ‘schijnzelfstandigheid’ vooral naar zzp’ers verwijst, ligt het grootste risico op handhaving bij de opdrachtgever. Bij een controle kan een opdrachtgever geconfronteerd worden met een naheffing, maar voor jou als zzp’er bestaat het risico dat een opdracht later wordt beoordeeld als een verkapt dienstverband. Dit kan invloed hebben op bijvoorbeeld je urencriterium. Let erop dat je geen overeenkomst tekent waarin alle gevolgen van handhaving worden afgewenteld op jou; dit is niet toegestaan.

5. Hoe kun je schijnzelfstandigheid voorkomen?
Omdat er geen volledige duidelijkheid is over wat schijnzelfstandigheid precies inhoudt, kunnen opdrachtgevers niet met zekerheid zeggen dat ze zzp’ers op een veilige manier inhuren. Om problemen te voorkomen, is het belangrijk dat de samenwerking zonder ‘gezag’ verloopt. Hoe meer je je opstelt als zelfstandig ondernemer, hoe kleiner de kans op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat je je verantwoordelijkheden als zelfstandige duidelijk afbakent, risico draagt voor je werk en aan de wettelijke eisen voldoet. Een goede Overeenkomst van Opdracht (OvO) is essentieel, waarin duidelijk is afgesproken wat je werkzaamheden zijn en voor welke periode je deze uitvoert. Verder helpt het om je als zelfstandige zichtbaar te maken als zorgondernemer, bijvoorbeeld via een professioneel online profiel.

6. Hoe stel je een juridisch correcte OvO op?
Er is een breed gedragen modelovereenkomst beschikbaar, de “Overeenkomst van Opdracht” uit het Fiscaal Kompas voor zzp’ers in de zorg, die is ontwikkeld door verschillende zorgkoepels. Dit document biedt een kader waarin opdrachten duidelijk afgebakend worden en zelfstandigheid wordt gewaarborgd. Het Fiscaal Kompas bevat ook adviezen voor een veilige inhuur van zzp’ers. Het gebruik van deze overeenkomst biedt geen absolute zekerheid, maar vormt wel een goed uitgangspunt voor een veilige en professionele samenwerking tussen zorginstellingen en zzp’ers.

7.  Hoe toon je aan dat je voldoet aan een kwaliteits- en klachtensysteem?
In de afgelopen jaren is het gebruik van certificaten de standaard geworden om aan te tonen dat je als zzp’er aan de basisvoorwaarden voldoet. Een certificaat of keurmerk toont aan dat je de kwaliteit en klachtenregeling op orde hebt. Een recente ontwikkeling hierin is dat online profielen gekoppeld kunnen worden aan een keurmerk en een QR-code bevatten, waarmee opdrachtgevers direct kunnen zien of je een actuele aansluiting hebt bij een kwaliteits- en klachtensysteem.

8. Hoe voorkom je problemen bij langdurige opdrachten?
Zorg dat je opdrachten van beperkte duur aangaat en wissel tussen opdrachtgevers. Dit zorgt ervoor dat je voldoet aan het beeld van een zelfstandige ondernemer. Het Fiscaal Kompas adviseert opdrachten van maximaal 6-8 maanden en niet meer dan 24-28 uur per week bij één opdrachtgever. Zo kun je meerdere opdrachtgevers tegelijk bedienen, wat bijdraagt aan je status als zelfstandige en voorkomt dat je inkomsten grotendeels afhankelijk zijn van één opdrachtgever.

9. Wat betekent de nieuwe wet- en regelgeving voor de inzet van ZZP’ers in de palliatieve zorg?
Zorgorganisaties kunnen in het kader van haar zorgdiensten ingevolge de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Zorgverzekeringswet (Zvw) regelmatig behoefte hebben aan externe ondersteuning voor het uitvoeren van bepaalde zorgwerkzaamheden dan wel specifieke expertise (zoals Palliatieve Zorg) die binnen de eigen organisatie niet aanwezig is. PuurZorg kan deze specifieke expertise inzetten, d.m.v. de inzet van ZZP’ers, als aanvulling op het eigen dienstenpakket; om clienten t/m de laatste fase in zorg te kunnen houden & thuis te kunnen verzorgen.

De palliatieve zorg is een specifieke expertise waarvoor de ZZP’er via PuurZorg ook opgeleid is en bijgeschoold blijft. Binnen de Palliatieve Zorg is de ZZP’er alleen aanwezig bij de cliënt en dus geen sprake van fysiek gezag. De veranderende wetgeving geeft juist nog ruimte om ZZP’ers in te zetten met bepaalde expertise, omdat dit afwijkt van inbedding in de organisatie.

Staat jouw vraag er niet tussen? Neem dan contact met ons op! We helpen je graag verder.